Gmina

Historia terenów Gminy Czosnów sięga XII w. W bulli papieża Hadriana IV z 1155 roku wymieniono wieś Łomna jako ośrodek duszpasterski pod własnością klasztoru Kanoników Regularnych z Czerwińska. Tutejsza parafia była z nimi związana przez kilka wieków, bowiem dopiero w 1846 roku, już po kasacie opactwa, dobra Łomny przeszły w prywatne ręce. Okoliczne tereny nabyła Zofia z Rykaczewskich Trębacka.

W roku 1403 pojawiły się także wzmianki dotyczące herbu i rodziny Czosnowskich, od których pochodzi nazwa Czosnowa. Herb nazywano różnie na przestrzeni wieków – pierwotnie Pierzchała, w 1462 r. znany jako Roch, potem także Trzaska i Kolumna. Zmieniały się także postacie graficzne zawarte w godle („Herbarz polski”, „Herbarz arsenaliki”, „Rola marszałkowska”). Obecny herb, zatwierdzony w 2002 roku, zawiera w sobie elementy tej tradycji.

W najstarszą historię gminy wpisuje się również niewielki Kazuń. Zapiski dotyczące tej miejscowości pochodzą z 1447 roku, choć przypuszczalnie wieś założyli już w XIV w. książęta mazowieccy.

Na terenie gminy znajdziemy również pamiątki po osadnikach holenderskich (mennonitach) i niemieckich. Wykorzystując doświadczenie przywiezione z rodzinnych stron, zagospodarowali obszary zalewowe doliny Wisły. Aby zobaczyć „małą Holandię”, należy odwiedzić Kazuń Nowy, gdzie znajduje się także cmentarz mennonicki, lub Cząstków Mazowiecki.

Najpóźniej, w połowie XVIII w., zasiedlono tereny Puszczy Kampinoskiej (Wiersze, Brzozówka, Krogulec). Pierwsi osadnicy, tzw. budnicy, zajmowali się wyrębem lasu i przemysłem leśnym. W późniejszym czasie gospodarkę tego obszaru zdominowało rolnictwo.

Czosnów nabrał znaczenia dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Miejscowość stała się siedzibą urzędu gminy, a wkrótce zaczął tu działać także Posterunek Policji i Ochotnicza Straż Pożarna. Odzyskanie niepodległości udało się upamiętnić skromnym pomnikiem przedstawiającym orła zrzucającego łańcuchy. Pomnik ten zniszczyli Niemcy od razu po wkroczeniu w 1939 r.

Czarną kartę w historii okolic zapisały wydarzenia z lat 1939-1941, jakie miały miejsce w Palmirach. Pobliskie lasy są niemymi świadkami zbrodni hitlerowskiej – mordowano tutaj ludzi przywożonych z więzień w Warszawie. Niemcy próbowali zamaskować zbrodnię, sadząc na zbiorowych grobach zagajnik, to jednak zaraz po wojnie, dzięki wskazówkom miejscowego leśnika, odkryto masowy grób. Ofiary tej masakry upamiętnia cmentarz-mauzoleum, na którym spoczywa 2204 Polaków.

Urząd Gminy Czosnów
www.czosnow.pl